دەستنیشانکردن و چارەسەرکردنی شکانی بڕبڕەی پشت

پێشەکی

شکانی بڕبڕەی پشت تاڕادەیەک باو و ئاساییە و بەزۆری لە ئەنجامی زەبر و زەنگی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ تا ناوچەی شانە. توێژینەوەکان لە سەرەتای ساڵانی شەستەکاندا ڕاپۆرتیان دا کە ڕێژەی شکاندنی بڕبڕەی پشت کەمتر بووە لە 1%، و چارەسەری کۆنەپەرستانە بووەتە هۆی ڕەزامەندی بەرزی نەخۆش؛ لەگەڵ گەشەکردنی ئەم دواییەی پزیشکی، چارەسەری نەشتەرگەری کاریگەرییەکی بەرچاوی بەدەستهێناوە؛ بۆیە، ئەو پزیشکە کلینیکیانەی کە لە بەشی فریاکەوتن یان کلینیکی دەرەوەی نەخۆشخانەی گشتی کاردەکەن، پێویستە ئاشنا بن بە دەرکەوتن و ئاڵۆزییە هاوبەشەکانی ئەم برینە و بەڕێوەبردنی بنەڕەتییەکەی.

پەتا

شکانی بڕبڕەی پشت 2.6%-5%ی هەموو شکانی گەورەساڵان پێکدەهێنێت [1،2]. توێژینەوەیەکی ئەوروپی کە 1000 کەیسی شکانی بڕبڕەی پشتی لەسەریەک لەخۆگرتبوو [3،4] کە زیاتر لە 66%ی شکانی بڕبڕەی پشت لە ناوەڕاستی 1/3ی بڕبڕەی پشتدا ڕوویدا، نزیکەی 25% شکانی 1/3 بوون، و 3% شکانی ناوەندی 1/3 بوون. ڕوودانی شکانی بڕبڕەی پشت دابەشبوونی دوو شێوازی دەریخست، کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە پیاوانی خوار تەمەنی ٣٠ ساڵیدا ڕوودەدات، دواتر ئەوانەی تەمەنیان لە سەرووی ٧٠ ساڵەوەیە.

ئەناتۆمی کلینیکی

سەرەتاییترین ئێسکی ئێسکەپەیکەری مرۆڤ بۆ دەستپێکردنی ئێسککردن بریتییە لە بڕبڕەی پشت، کە تاکە پەیوەندی ئێسکە لە نێوان سەرەوەی قۆڵ و شانە، کە بە شێوەیەکی دوور لەگەڵ ئەکرۆمیۆن، جومگەی ئەکرۆمیۆکلاڤیکۆلار (AC) و بە شێوەیەکی نزیک لەگەڵ کۆئەندامی زاوزێ، جومگەی سترێنۆم (SC). ئەم جومگانە پێیان دەوترێت جومگەی جومگەیی نائاسایی چونکە بە ڕیشاڵی منداڵدان ڕیزکراون نەک بە ئیسقانەکانی هیالین. بڕبڕەی پشت بە بەستەری ئەکرۆمیۆکلاڤیکۆلار و ڕۆسترۆکلەڤیکۆلار بە چەناگەیەوە دەبەسترێتەوە و بە بەستەری ستێرنۆکلڤیکۆلار بە بڕبڕەی پشتەوە دەبەسترێتەوە.

بڕبڕەی پشتی 's' شێوەیە. نیوە کەوانەیی نزیک لە پێشەوە پڕۆژە دەبێت، شوێنێک بۆ کۆتەڵە دەمارە خوێنبەرەکانی کۆتایی سەرەوەی جێدەهێڵێت. نیوەی دووری کەوانەکە بەرەو دواوە (کۆنکاڤ) پرۆژە دەکات و دواتر دەچێتە ناو کۆئەندامی زاوزێ (پرۆسەی ڕۆستراڵ و ئەکرۆمیۆن). شکانی بڕبڕەی پشت بەزۆری لە شوێنی یەکگرتنی دوو کەوانەکەدا ڕوودەدات (ناوەڕاستی کەوانە)، بە ئەگەرێکی زۆرەوە بەهۆی نەبوونی بەستەر کە بە ئێسکی دراوسێ لەم ناوچەیەدا دەبەسترێتەوە و لەبەر ئەوەی لاوازترین بەش لە بڕبڕەی پشتە. کاتێک شکاوی بڕبڕەی پشت جێی دەهێڵرێت، نزیکەی هەمیشە بەشی نزیک لەلایەن ماسولکەی سترۆنۆکلیدۆماستۆیدەوە بەرەو سەرەوە دەکێشرێت (Cephalad) (پەیوەندی بە کۆتایی نزیکیی بڕبڕەی پشتەوە کراوە) و بەشە دوورەکە بەرەو خوارەوە جێگیر دەبێت (کاداد) بەهۆی قورسایی قۆڵی سەرەوە، وە بە شێوەیەکی سەرەکی لە چاویلکەییدا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا) (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا، (ئایا) (ئایا، (ئایا) پێویستی بە ' گرژبوونی Subscapularis و Pectoralis Major (کە لە ناوەوە قۆڵی سەرەوە دەسوڕێنێت). ئەمەش بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی گرژبوونی ماسولکە سەرەکییەکانی ژێر سکاپولار و سپێکتەرالییەوەیە (کە لە ناوەوە قۆڵی سەرەوە دەسوڕێنن و بەرەو سنگ ڕایدەکێشن).

تایبتمەندیەکان

ئامانجی چارەسەری شکانی بڕبڕەی پشت کەمکردنەوەی ئازار و گەڕاندنەوەی کارکردنی جومگەکانە. زۆربەی شکانی بڕبڕەی پشت هێشتا بە شێوەیەکی سەرەکی بە شێوەیەکی کۆنەپەرستانە مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت (بەزۆری کورتکراوە بە زیاتر لە 15 ملم)؛ چارەسەرە کۆنەپەرستانەکان وەکوو پەڕۆی فیگەری هەشت، چەقۆی پێشەوەی دەست، پەڕاوەکانی سایر، عەزی بێ جووڵەکردنی ڤێلپو و بێ جووڵەکردن. بێ جووڵەکردنی هەڵپەسێردراو لە قۆناغی تونددا ئەنجام دەدرێت، و مەودای سەرەتایی ڕاهێنانی جووڵە و ڕاهێنانی بەهێزی بەزۆری 2-6 هەفتە دوای شکاوی ئەنجام دەدرێت کاتێک ئازار چارەسەر دەبێت. بەکارهێنانی وێنەی 8 پەردە پێشنیار ناکرێت چونکە دەتوانێت ببێتە هۆی برینەکانی پەستانی بنیی و زیاتری سەندیکایی شکاوی [5،6].

مێژوو و پشکنینی جەستەیی

شکانی بڕبڕەی پشت بەهۆی کاریگەری ڕاستەوخۆ لەسەر شان دروست دەبێت دوای کەوتن و بە شێوەیەکی باو لە وەرزشەکانی دەرەوە لە گەنجان و لە کەوتنی نائاگادار لە کەسانی بەساڵاچوودا دەبینرێت. گرنگە میکانیزمی برینداربوون پێناسە بکرێت. برینداربوونی وزەی بەرز لەوانەیە لەگەڵ برینەکانی سەر و سنگدا یەکبگرێتەوە، لەکاتێکدا شکانەکان کە لە ئەنجامی زەبر و زەنگی بچووکەوە دروست دەبن لەوانەیە نەخۆشییەکی نەخۆشی بێت. برینداربوونی سەرقاڵکردن پێویستی بە دەستپێکردنی پێشوەختە و دەرکردنی وردی جیاکردنەوەی دیواری سنگی سکاپول، برینەکانی دەمار و خوێنبەرەکان هەیە. لە ڕووی کلینیکیەوە، ئاوسانی و ئیکیمۆزی لە شوێنی شکاویدا هەیە، لەگەڵ شێواوی و ناسکی تێکەڵ دەکرێت. پێویستە گرنگی بە شانە نەرمەکان بدرێت بۆ ئەوەی جەنجاڵ بێت، کە لەوانەیە ببێتە هۆی نەکرۆزی پێست و برینی.

وێنەگرتن

زۆربەی شکانەکان دەتوانرێت بە وێنەی تیشكی پێشەوە و دواوەی سادە دەستنیشان بکرێت. 20° سەری تیڵتەکانی مەیل کاریگەری بۆشاییەکانی سەریەککەوتووی سنگ لەناودەبات. پێویستە نەخۆشەکان لە شوێنی خۆڕاگریدا وێنەیان بگیرێت بۆ ئەوەی باشتر جێگۆڕکێی شکاوی ببینرێت. کێش هەڵگرتن بۆ وێنە تیشکییەکان یارمەتیدەرە لە هەڵسەنگاندنی یەکپارچەیی بەستەری بڕبڕەی پشت لە برینداربوونی جومگەی دوور یان ئەکرۆمۆکلاڤایکل. وەرگرتنی وێنەی تیشکی سنگ یارمەتیدەرە بۆ ڕەتکردنەوەی برینێکی سنگی پەیوەندیدار، و دەتوانرێت کورتکردنەوە بە بەراوردکردنی لەگەڵ بڕبڕەی پشتی بەرامبەر هەڵسەنگێندرێت، هەروەها جیاکردنەوەی دیواری ڕەق و سنگ.

جۆرەکان

جۆری شلبوونەوەی AO/OTA: کۆدی شکانی بڕبڕەی پشت 15 لە سێ شوێن پێکدێت: 15.1 نزیک (ناوەندی)، 15.2 دیافیز، و 15.3 دوور (لایەنی). شکانی نزیک (ناوەندی) و دوور (لایەنی) وەک جۆری A (دەرەوەی جومگە)، جۆری B (بەشێکی ناو جومگە)، و جۆری C (بەتەواوی ناو جومگە) پۆلێن دەکرێن. شکانی شانەیی وەک جۆری A (سادە)، جۆری B (یەکسان)، و جۆری C (کۆم خولەکی) پۆلێن دەکرێن.

تایپکردنی ئالمان لەسەر بنەمای شوێنی شکاوییەکە دامەزراوە (I: ناوەندی، کادێنت 1/3، II: لایەنی 1/3، III: ناوەندی 1/3) (شێوەی 7.2.1).

کرەیگ ئەم پۆلێنکردنەی دووبارە کردەوە لەسەر بنەمای ئالمان، لەگەڵ من کە من ناوەڕاست 1/3 ی بڕبڕەی پشت؛ جۆری دووەم کە 1/3ی دەرەوەی بڕبڕەی پشت بوو، کە دواتر دابەشکرا بەسەر 5 جۆردا بە پشتبەستن بە جێگۆڕکێی شکاوی و پەیوەندی بە بەستەری بڕبڕەی پشتی ڕۆستڕاڵەوە؛ و جۆری III کە شکانی 1/3ی ناوەوەی بڕبڕەی پشتە، کە بە پشتبەستن بە پلەی جێگۆڕکێی شکاوی و ئایا شکاوییەکە لە ناو جومگەدا بووە یان نا، بەسەر 5 جۆردا دابەشکرابوو.

تایپکردنی شکانی لایەنی 1/3 لەلایەن نیرەوە جەخت لەسەر گرنگی بەستەری ڕۆستڕاڵ-کلۆڤیکۆلار دەکاتەوە: جۆری I لە دوورەوە ڕوودەدات لەگەڵ بەستەری ڕوستڕاڵ-کلۆڤیکۆلار، لەگەڵ بلۆکی شکانی ناوەندی کە بە شێوەیەکی سەرووتر ئاوارە بووە؛ جۆری دووەم بریتییە لە بەستەری ڕۆستڕاڵی-کلۆڤیکۆلار و لە ئەنجامدا بلۆکی شکانی ناوەندی بە شێوەیەکی سەرووتر جێگۆڕکێ دەکرێت؛ و جۆری III درێژدەبێتەوە بۆ جومگەی ئەکرۆمیۆکلاڤیکۆلار لەگەڵ بەستەری ڕوستڕاڵ-کلۆڤیکۆلار کە وەک خۆی دەمێنێتەوە.

تایپکردنی ئەدینبۆرگ سیستەمێکە لە پۆلێنکردنی شکانی دیافیز بەپێی پلەی جێگۆڕکێ و کۆمیونیتەیشن. شکانی دیافیز بەپێی بوونی یان نەبوونی بەرکەوتنی قژ لە نێوان پارچە پارچە شکاوییەکان بۆ جۆرەکانی A و B پۆلێن دەکرێت. شکانی جۆری 2A زیاتر وەکوو شکانی شکانی نائارام (جۆری 2A1) و گۆشەیی (جۆری 2A2)، 2B وەک کۆتایی جۆری 2B1 (جۆری 2B1) (جۆری 2B1) (جۆری 2B1) پۆلێن دەکرێت. دیافیز و جۆری سێیەم کۆتایی لایەنی دیافیزن. شکانی کۆتایی ناوەندی و لایەنی دابەش دەکرێت بەسەر ژێر گروپەکانی 1 و 2 بەپێی ئەوەی کە ئایا جومگەی تەنیشت بەشدارە یان نا.

بە هەمان شێوە ڕۆکوود تایپکردن و تایپکردنی جاگەر و تایپکردنی بریتنەر هەیە.

ئاماژەکانی نەشتەرگەری

شکانی تایبەت

1، شکاوی کراوە؛ 

2، ئاوارەبوون >2 سم؛ 

3، کورتکردنەوە >2 سم؛ 

4، دەستخستنی پارچە شکاوییەکان (>3); 

5، شکانی فرە بەشیی؛ 

6، شکانی کراوەی بنەڕەتی لەگەڵ برینداربوونی شانە نەرمەکان؛ 

7، شێواوی بەرچاو (ئاسپێگوزاری و کورتکردنەوە)؛ 

8، برینداربوونی سکافۆید.

برینداربوونی ئاوێتە

1، برینداربوونی کۆتایی سەرەوەی یەکلایەنەی یەکلایەنە؛

2، برینداربوونی شانە هەڵدەفڕێت؛

3، چەندین برینداربوون؛

4، شکاوی لەگەڵ برینداربوونی دەمار و خوێنبەرەکان تێکەڵ دەکرێت؛

5، شکانی بڕبڕەی پشتی فرەلایەنەی یەکلایەنە کە لەگەڵ شێواوی دیواری سنگ تێکەڵکراوە؛

6، کورتکردنەوەی بڕبڕەی پشت بۆ پێکهێنانی شانێکی باڵدار؛

7، شکانی دوولایەنەی بڕبڕەی پشت.

هۆکارەکانی نەخۆش

1، ئەو نەخۆشانەی کە چەندین برینیان هەیە پێویستیان بە هەڵگرتنی کێشی کۆتایی سەرەوەی سەرەوە هەیە؛

2، ئەو نەخۆشانەی کە پێویستیان بە گەڕانەوەی خێرا هەیە بۆ کارکردن (بۆ نموونە، وەرزشی نوخبە و کێبڕکێ).

کاتی نەشتەرگەری

پێویستە نەشتەرگەری بەبێ دواکەوتن ئەنجام بدرێت کاتێک ئاماژە ڕەهاکان بۆ نەشتەرگەری ئامادەبن.

دواکەوتن لە نەشتەرگەری لە دەرەوەی 2-3 هەفتە لە ئاماژە ڕێژەییەکان ڕەنگە سەختی کەمکردنەوەی شکاوی زیاد بکات، بە تایبەت لە کاتی ئامادەکاری بۆ کەمکردنەوەی داخراو بە تەکنیکەکانی پێست.

دەستڕاگەیشتن بە نەشتەرگەری

نەخۆشەکە لە شوێنی کورسی کەنار دەریا یان شوێنی نیمچە دانیشتن دادەنرێت. شانە تووشبووەکە لە ژێرەوە پاد دەکرێت بۆ بەرزکردنەوەی بڕبڕەی پشت بۆ ئاسانکاری نەشتەرگەری، و قۆڵەکە ڕادەکێشرێت بۆ ئەوەی ڕێگە بدات بە جووڵاندنی لە کاتی نەشتەرگەریدا. ڕەنگە بڕینێکی تەڕادەیی بە درێژایی میحوەرەکەی درێژی بڕبڕەی پشت یان بڕینێکی سابر کە هاوتەریبە لەگەڵ نەخشی لانگەر هەڵبژێردرێت.

تێبینی: بڕینێکی تەڕادە درێژکردنەوەیەکی زیاتر دابین دەکات، لە کاتێکدا بڕینی درێژخایەن مەترسی برینداربوونی دەماری سەروو چاو کەمدەکاتەوە و لە ڕووی جوانکارییەوە زیاتر دڵخۆشکەر دەبێت.

جێگیرکردنی ناوەوە

3.5 دەتوانرێت پلاکی پاڵەپەستۆی سیستماتیک، پلێتەکانی بنیاتنانەوە، یان LCPی پلاستیکی بەکاربهێنرێت بۆ چاککردنەوەی شکانی بڕبڕەی پشت. پلێتەکان بە ئاسانی لە سەرەوە یان پێشەوەی بڕبڕەی پشت دادەنرێت. پلێتەکان لە برینەکانی بایۆمیکانیکیدا بەهێزترن کاتێک لە سەرەوە دادەنرێت، بە تایبەت ئەگەر لە خوارەوە شکاوییەکی کۆمیکی هەبێت، و سادەتر بێت بۆ بینین. جێگیرکردنی دوو بڕبڕەیی پیچەکان پێویستە، و پێویستە کونەکان بە وردی کون بکرێن، چونکە مەترسی برینداربوونی دەمارەکان و خوێنبەرەکانی خوارەوە هەیە. سوودەکانی: کونکردنی سەلامەتی کەناڵی پیچی پلێتی پێشەوە، ئاپسپۆزیدی پلێت، کۆنتۆری ئاسان.

تێبینی: بەگشتی گرێدانی ئێسک پێویست نییە بۆ ڕێکاری سەرەتایی؛ دوای جێگیرکردنی ناوەوە، زۆر گرنگە کە بە شێوەیەکی گونجاو چینە ماسولکەییەکە ببڕدرێت بۆ داپۆشینی پلێتەکە و ڕێگریکردن لە تووشبوون.

جێگیرکردنی ناو مێشک

ئامێرەکانی جێگیرکردنی ئێستای ناو مێشک بریتین لە پێنەکانی کیرشنەر، پێنەکانی ڕۆکوود، پێنەکانی هاگی، پێنەکانی ناو مێشکی لاستیکی تیتانیۆم، پیچەکانی کون، و نینۆکی ناو مێشک قفڵکردنی لاستیک؛ بۆ نموونە، نینۆکی لاستیکی تیتانیۆم ڕێگە بە قفڵکردنی ئیستاتیک نادات، ڕێگە بە کۆنتڕۆڵکردنی درێژی و سوڕانەوە نادەن، و لەوانەیە ببێتە هۆی کورتبوونەوەی لاوەکی کاتێک بۆ شکانی هاتووچۆی خولەکی بەکاردەهێنرێت. تەکنیکى بزمارکردنى ناو مێشک تەنها دەتوانرێت بۆ شکاوى بڕبڕەى بڕبڕەى بڕبڕەى پشتى سادە، تەڕادەیی یان مەیل بەکاربهێنرێت.

سوودەکانی

بڕینی بچووکتر، زیاتر جوانکاری، کەمتر لە شانە نەرمەکان، مەترسی کەمتر لە دەرکەوتنی ئەندۆفایت، و سەقامگیری پەیوەست بە دروستبوونی چەوری.

زیانەکان

خورانی پێست یان کەموکوڕی لە شوێنی چوونە ژوورەوە.

تێبینی: کەمکردنەوەی داخستنی شکانی بڕبڕەی پشت هەندێک جار قورسە و زیادەڕۆیی لە بەرکەوتنی دەستی بەڕێوەبەر بۆ تیشکدانەوە لە کاتی مانۆڕەکانی نەشتەرگەریدا دوور دەخرێتەوە.

جێگیرکردنی پلێتی کەمترین داگیرکەر

وا بیردەکرێتەوە کە ئێسکە پەلەوەرییە کەمترین داگیرکەرەکانی بڕبڕەی پشت هێزی بایۆمیکانیکی زیاتر دابین دەکات لە هەمان کاتدا دوورکەوتنەوە لە زیانەکانی جێگیرکردنی پلێتی کراوە یان جێگیرکردنی ناو مێشک.

دانانی لە کاتی نەشتەرگەریدا لە سیستەمی 3.5 LCP کە لە پێشەوەی بڕبڕەی پشتە، باشترە لە پێشەوە لە خوار بڕبڕەی پشتەوە بێت، ڕێگە بە ئاماژەدان بە بڕبڕەی پشتی تەندروست دەدات، ئەمەش وا دەکات کە پێشوەختە لە قاڵبی پلێتەکەدا دابڕێژرێت و دەرچەی پیچ درێژتر بەدەست بهێنێت.

بەکارهێنانی زوویی ئێسکە پەلەوەرییە کەمترین داگیرکەرەکان لەوانەیە پەیوەندی هەبێت بە برینداربوونی دەماری سەرەوەی ڤایرۆسی، خراپی ڕێکخستن یان کورتکردنەوەی جووتە وایەرەکان کە کاریگەرییان لەسەر کارکردن هەیە، و چەمانەوەی یان شکاندنی پلێتەکان.

جێگیرکردنی پلێت لە شکانی کۆتایی لایەنی بڕبڕەی پشت

هەڵبژاردنی چاندنی پلێتەکان بەندە بە قەبارەی بلۆکی ئێسکی لایەنی. بۆ بلۆکی ئێسکی لایەنی لانیکەم 3 پیچی دوو بڕبڕەیی پێویستە. بە شێوەیەکی ئایدیاڵ، پێویستە پیچەکانی گرژی بۆ شکانی مەیل بەکاربهێنرێت. ئەگەر بلۆکی ئێسکەکە زۆر بچووک بێت بۆ جێگیرکردن، ڕەنگە پلێتی قەڵغانی بڕبڕەی پشت بەکاربهێنرێت.

چارەسەری شلبوونەوەی جومگەی ئەکرۆمۆکلاڤیکۆلار

برینداربوونی جومگەی ئەکرۆمۆکلاڤیکۆلار 12%ی برینەکانی پشتێنەی چەقۆیی پێکدەهێنن و زۆرجار لە وەرزشوانانی بەرکەوتنی پڕکراودا ڕوودەدەن.

زۆرترین سیستەمی شانۆیی بەکارهێنراو بریتییە لە شانۆگەری ڕۆکوود. جۆری یەکەم بریتییە لە وەرچەرخانێک لە بەستەری ئەکرۆمۆکلاڤیکۆلار کە بەستەری ڕۆسترۆکلەڤیکۆلاری وەک خۆیەتی؛ جۆری دووەم بریتییە لە دڕانی بەستەری ئەکرۆمیۆکلاڤیکۆلار کە بەستەری ڕۆسترۆکلاڤیکۆلاری وەک خۆیەتی؛ جۆری III بریتییە لە دڕانی هەردوو بەستەری ئەکرۆمیۆکلاڤیکۆلار و بەستەری ڕۆسترۆکلەڤیکۆلار؛ جۆری IV جێگۆڕکێی پشتەوەی بڕبڕەی پشتی دووری تراپیزیۆسە؛ جۆری V دڕانی تەواوەتی هەردوو بەستەری جومگەی ئەکرۆمۆکلاڤیکۆلار و ڕۆسترۆکلەڤیکۆلارە، لەگەڵ زیاتر لە سەدا سەد ئاوارەبوونی جومگەکە؛ وە برینەکانی جۆری VI زۆر دەگمەنن، لەگەڵ بڕبڕەی پشتی دوور کە بەرەو خوارەوە لە خوار پرۆسەی ڕۆستڕاڵەوەیە.

چارەسەری کۆنەپەرستانە بە سوکانێکی کورتخایەن لەگەڵ پەڕۆی کانتیلێڤەر پێشنیار دەکرێت بۆ برینەکانی جۆری یەکەم و دووەم. بەڕێوەبردنی برینداربوونی جۆری III مشتومڕی لەسەرە، لەگەڵ هەندێک ئەدەبیات کە پێشنیاری ئەوە دەکەن کە چارەسەری کۆنەپەرستانە بۆ گەنجە پێگەیشتوەکانی چالاک ئاماژەی پێکراوە. چاکبوونەوەی کارایی باشە هەرچەندە ڕەنگە پلەی جیاوازی شێواوی لە ڕووکەشدا هەبێت. برینەکانی جۆری IV - VI توندترن و دەستێوەردانی نەشتەرگەری پێشنیار دەکرێت.

لە ئێستادا، ڕێکارەکانی نەشتەرگەری کە بە شێوەیەکی باو بەکاردەهێنرێن بریتین لە: تەکنیکەکانی پیچی قفڵکردنی ڕۆستراڵی بۆسوۆرس لەگەڵ چاککردنەوەی یەک قۆناغی یان چاککردنەوەی بەستەرەکە؛، جێگیرکردنی پلێتی قەڵغانی بڕبڕەی پشت، هاوشێوەی کۆتایی لایەنی شکانی بڕبڕەی پشت؛ جێگیرکردنی پلێتی تابەکانی ترەیت یان بڕینی ئەنکرە لە ڕێگەی جومگە یان بڕینێکی بچووکەوە؛ و بڕینی بەستەری قفڵکردنی ڕۆستڕاڵ یان هەڵپەسێردراوی بەهێزکراو، لەگەڵ ماددە دەستکردەکان یان ڕیشاڵەکان لە نێوان بەرزایی ڕۆستڕاڵ و بڕبڕەی پشت.

ڕوون نییە کام تەکنیکەکانی نەشتەرگەری سوودی زیاتری هەیە و هەرچەندە ڕەنگە تا ڕادەیەک لەدەستدانی سەرهەڵدانەوە هەبێت، بەڵام کاریگەری کۆتایی هەموو ئەم تەکنیکانە جێگەی ڕەزامەندییە.

چارەسەری شکانی کۆتایی ناوەندی بڕبڕەی پشت و شلبوونەوەی جومگەی ستێرنۆکلڤیکۆلار

ئەم برینانە تاڕادەیەک دەگمەنن، و دیسانەوە کەمی ڕێنماییەکانی چارەسەرکردن هەیە لەسەر بنەمای دەرمانی بەڵگەدار.

شکانی بڕبڕەی پشتی ناوەندی زۆرجار شکانی دەرەوەی جومگەن لەگەڵ جێگۆڕکێی کەم و دەتوانرێت بە شێوەیەکی کۆنەپەرستانە چارەسەر بکرێت. ئیپیفیزیسی کۆتایی ناوەندی بڕبڕەی پشت بە شێوەیەکی گشتی لە تەمەنی ٢٣-٢٥ ساڵیدا دادەخرێت و دوا ئێپیفیزییە کە لە جەستەدا دادەخرێت. بۆیە زۆرێک لە برینەکانی ناوەندی لە ڕاستیدا شکانی پلاکی ئێپیفیزیای جۆری I یان IIی سالتەر-هاریسن. دەستنیشانکردنی تیشکی ئێکس ئاسایی ئەستەمە، بەو سوودەی کە وێنەی تیشکی 40°ی سەر و بەراوردکردن لەگەڵ لایەنی تەندروست لەوانەیە جێگۆڕکێی کۆتایی ناوەندیی بڕبڕەی پشت ئاشکرا بکات، و سی تی باشترین وێنەگرتنی دەستنیشانکردن دابین دەکات.

شکاوی یان شلبوونەوە کە لە پێشەوە ئاوارە دەبن بەزۆری دەتوانرێت دابخرێت و جێگیر بکرێتەوە، بەڵام زۆرجار ناجێگیر و لوبۆتۆم دەکرێت بۆ دووبارە ئاوارەبوون. چاوەدێری پاڵاتیڤ پێشنیار دەکرێت بۆ شلبوونەوەی بەردەوام یان ئاوارەبوونەکان چونکە زۆرجار نابنە هۆی تێکچوونی کارایی. شلبوونەوەی کۆتایی ناوەندی بڕبڕەی پشت بە دەگمەن ئەنجامەکەی برینداربوونی ناوەڕاستی ناوەڕاستی گەدە، لەوانەش برینداربوونی خوێنبەرەکان یان تەنانەت گیرانی بۆری هەناسە و پاڵەپەستۆی بۆری هەناسە. بۆ شلبوونەوە و شکانەکان کە پارچەی ناوەندی زۆر بچووکە، دەتوانرێت پلێتەکان لە سەرانسەری جومگەکەدا پرد بکرێت بۆ جێگیرکردن بۆ بڕبڕەی پشت.

شێوازەکانی تری جێگیرکردن

بۆ نموونە جێگیرکردنی دەرەکی بە ستێنت، جێگیرکردنی دەرەکی بە پلێتی بڕبڕەی پشت و هتد.

بەڕێوەبردنی دوای نەشتەرگەری

پێویستە دەستبەجێ قۆڵی سەرەوەی قۆڵی بێ جووڵە بکرێت و ڕاهێنانی پاندۆلی شان دەست پێ بکرێت. دوای ٢ هەفتە، پێویستە نەخۆشەکە بەدواداچوونی بۆ بکرێت بۆ پشکنینی برینەکە و پێداچوونەوە بە تیشکە ئێکسەکاندا بکات، لە کاتێکدا دەتوانرێت پەنجەی پێشەوەی دەست دەربهێنرێت و دەتوانرێت ڕاهێنانی جووڵەی جومگەی بێسنوور دەستپێبکرێت، بەڵام پێویستە بە نەخۆشەکە بڵێیت کە کێشەکان لەگەڵ ئەندامە تووشبووەکەدا بەرز مەکەرەوە. ڕاهێنانی هێز دەتوانرێت لە ٦ هەفتە دوای نەشتەرگەری دەستپێبکرێت کاتێک نیشانەکانی چاکبوونەوەی ئێسک دەردەکەون. پێویستە بۆ ماوەی ٣ مانگ دوای نەشتەرگەری وەرزش یان وەرزشە توندەکان دوور بکەونەوە تاوەکو شکاوییەکە بە تەواوی چاک دەبێتەوە.

ئاڵۆزییەکان.

ئاڵۆزییە سەرەتاییەکان

هەوکردنی برینەکانی دوای نەشتەرگەری دەتوانێت لە 4.8%ی حاڵەتەکاندا ڕووبدات؛

بێهێزی لە ناوچەی ژێر کلۆڤیا باوترین ئاڵۆزییە، لەگەڵ لێکۆڵینەوەیەکی مێژوویی سروشتی تا 83%ی نەخۆشانی تووشبوو بە ئەم نیشانەیە، کە بە تێپەڕبوونی کات کەم دەبێتەوە و نابێتە هۆی تێکچوونی بەرچاو، هەرچەندە ڕەنگە تا 2 ساڵ دوای نەشتەرگەری بەردەوام بێت؛

دەرکەوتنی ئەندۆفایت و تێکەڵکردنی پێست، باو لەگەڵ بەکارهێنانی پلێتە گەورەکان یان کلکی نینۆک بەبێ ڕووپۆشکردنی شانە نەرمەکانی باش؛

دووبارە شکاندن، کە لەوانەیە دوای هەردوو چارەسەری نەشتەرگەری و کۆنەپەرستانە ڕووبدات؛ دووبارە برینداربوونی دوای نەشتەرگەری لەوانەیە ببێتە هۆی چەمانەوەی یان شکاندنی ناوپۆشی پرۆتێزی، یان شکاندنی دەوروبەری ناوپۆشی لەش؛

نایەکگرتوویی، لەگەڵ ڕێژەی 15%ی نایەکگرتوویی لەگەڵ چارەسەری کۆنەپەرستانە و ڕێژەی 2% ی یەکگرتن لەگەڵ چارەسەری نەشتەرگەری بۆ شکانی دیافیزی ئاوارەی تەواو؛ ئاوارەبوونی تەواوەتی شکانەکە، کورتبوونەوەی زیاتر لە 2 سم، جگەرەکێشان، زیادبوونی تەمەن، برینداربوونی وزە بەرز، دووبارە شکاندن (ناسەقامگیری میکانیکی)، شلبوونەوەی دیافیزەکانی سەرکوتکەر، خراپیی ئێسک، و لەدەستدانی زۆری ئێسک.

ئاڵۆزییە درەنگەکان

هەوکردنی ئێسک و جومگەی جومگەی ئەکرۆمیۆکلاڤایکل زۆرتر لەگەڵ شکانی ناو جومگە ڕوودەدات (جۆری ئەدینبۆرگ 3B2)؛ کاتێک چارەسەری نیشانەیی و کۆنەپەرستانە ناکاریگەرە، ڕەنگە بڕبڕەی پشتی دوور بە شێوەی جومگەی جومگە یان بە نەشتەرگەری کراوە ببڕدرێت؛

چاکبوونەوەی شێواوی، کە بە پلەی جیاواز لە هەموو شکانی ئاوارەیی کە بە شێوەیەکی کۆنەپەرستانە چارەسەر کراون ڕوودەدات؛ کورتکردنەوەی پشتێنەی چەناگە لەگەڵ سوڕانەوەی بلۆکی شکانی دوور لەوانەیە ببێتە هۆی کەمبوونەوەی هێزی کۆتایی شان و بەرگەگرتن، بە تایبەت لە ڕفاندنی شان؛ تەسکبوونەوەی دەرچەی سنگ لەوانەیە ببێتە هۆی نیشانەکانی پاڵەپەستۆی پەلەوەری دەستی؛ وە خراپ ڕێکخستنی جومگەکانی دیواری کۆئەندامی زاوزێ دەتوانێت ببێتە هۆی مەیلکردنی پێشەوەی کۆئەندامی زاوزێ و ئازاری شان و ئازاری شان، ئەگەر ڕوون بێت کە نیشانەکان لە شێواوییەوەن کاتێک چاکبوونەوە ڕوودەدات، ڕاستکردنەوەی ئێسکبڕین و جێگیرکردنی پلێتەکان بەپێی پێویستی نەخۆشەکە دەتوانرێت ئەنجام بدرێت.

پێشبینی و دەرئەنجام

توێژینەوەیەکی پەیوەندیدار لە ئەوروپا ڕاپۆرتی دا کە چارەسەری نەشتەرگەری بۆ شکانی ناوەڕاستی بڕبڕەی پشت کاریگەر بووە، و شیکارییەکانی دەریانخست کە ڕوودانی خراپبوون کە دەبێتە هۆی نایەکگرتنی شکاوی و خراپبوونی نیشانەکانی بەرهەمهێنانی نیشانەکان بە شێوەیەکی بەرچاو کەمترە لە گروپی نەشتەرگەریدا لە چاو گروپی چارەسەرکراو بە شێوەیەکی کۆنەپەرستانە کاتێک نەشتەرگەری بەراورد کرا لەگەڵ چارەسەری کۆنەپەرستانە؛ سەرەڕای ئەوە، گروپی نەشتەرگەری لە سەرەتاوە ئازاری کەم کردبووەوە، و باشتربوونی نمرەکانی کارایی بەردەوام و داش زیاتر بەرچاو بوو.

پوختەکردن

زۆربەی شکانی بڕبڕەی پشت بەهۆی توندوتیژی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆوە دروست دەبێت، و دەتوانرێت چارەسەرەکە وەک چارەسەری کۆنەپەرستانە یان نەشتەرگەری پۆلبەندی بکرێت. لە ڕووی چارەسەرکردنەوە، هەرچەندە زۆربەی شکانی بڕبڕەی پشت بەبێ جێگۆڕکێی بەرچاو دەتوانرێت بە شێوەیەکی کۆنەپەرستانە چارەسەر بکرێت، بەڵام بژاردەی چارەسەری نەشتەرگەری بۆ شکانەکان کە ئاوارەبوونی بەرچاویان هەیە، مشتومڕاوییە. بۆ شکانی بڕبڕەی پشتی ئاوارەبوو، چارەسەری نەشتەرگەری ڕێژەیەکی بەرزتری چاکبوونەوەی ئێسک و دەرەنجامە سەرەتاییەکانی کارایی هەیە بە بەراورد لەگەڵ چارەسەری کۆنەپەرستانە.

سەرچاوەکان

[1] Postacchini F, Gumina S, de Santis P, Albo F. پەتازانینی شکانی بڕبڕەی پشت. J شانە ئەژنۆ سورج 2002؛ 11:452.

[2] EIFF، MP، هاچ، و هاوکارانی. شکانی بڕبڕەی پشت و سکاپولا. لە: بەڕێوەبردنی شکاوی بۆ چاودێری سەرەتایی، چاپی دووەم، WB Saunders، Philadelphia 2002. ل198.

[3] ڕۆبنسن سی ئێم. شکانی بڕبڕەی پشت لە گەورەساڵدا. پەتازانین و پۆلێنکردن. J Bone Joint Surg BR 1998; 80:476.

[4] نیر سی ئێس دووەم. شکاوی سێیەمی دووری بڕبڕەی پشت. کلین ئۆرتۆپ relat res 1968؛ 58:43.

[5] Andersen K, Jensen PO, Lauritzen J. چارەسەری شکانی بڕبڕەی پشت. فیگەری هەشت پەڕاو لە بەرامبەر چەقۆیەکی سادە. ئاکتا ئۆرتۆپ سکاند ١٩٨٧؛ 58:71.

[6] ئێرسن ئەی، ئاتالار ئەی سی، بیریسیک ف، و هاوکارانی. بەراوردکردنی چەقۆی قۆڵی سادە و وێنەی هەشت پەردەی بڕبڕەی پشت بۆ شکانی بڕبڕەی پشتی ناوەڕاستی شەفت: لێکۆڵینەوەیەکی کۆنترۆڵکراوی هەڕەمەکی. جومگەی ئێسک J 2015؛ 97-B:1562.