tibial fractures, enkola y’omusumaali ogw’omu lubuto ogw’oku ntikko (suprapatellar intramedullary nail technique) .

Enkola y’okukuba emisumaali mu mubiri (intramedullary nailing technique) ku kumenya kw’omugongo: okuyita mu nkola ya suprapatellar, transarticular approach nga okugulu kunywezeddwa ku 20-30° ne specific protective tube okukuuma intra-articular structures.

01.Okukuba emisumaali mu tibial intramedullary .: Okutuuka n'okukwatagana, okulumwa okugulu okw'omu maaso .

Okulongoosa okutuuka ku misumaali egy’omu lubuto (intramedullary nailing of tibial fractures) kikulu okusobola okuyingiza omusumaali ogw’omu lubuto okuyita mu kifo ekituufu eky’okuyingira, okukendeeza ku kwonooneka kw’ensengekera z’okugulu mu kitundu ky’omubiri ekiyitibwa intra-articular, n’okutuuka ku kukyusa obulungi okumenya n’okuyingira obulungi n’omusumaali.

Enkola za classic ez’okumenya ekikolo ky’omugongo (tibial stem fractures) ze nkola za infrapatellar oba parapatellar eza wakati. Wadde ng’enkola zino ziragibwa ku kumenyeka kw’ekitundu eky’omu makkati, valgus oluvannyuma lw’okulongoosebwa, obulema obw’omu maaso, oba obw’okusengejja butera okubaawo mu kumenya okusingawo okw’okumpi.

Ekikulu ekivaako malalignment mu proximal tibial fractures ye deformity evudde ku kusika quadriceps tendon mu kiseera ky’okugulu okufukamira n’okukontana mu byuma wakati w’ensonga y’omusumaali n’omugongo tibial cortex mu kiseera ky’okuteekebwamu okuteekebwamu. Patella era eremesa okuyingira kw’omusumaali mu nnyonyi ya sagittal (Fig. 1a, b). N’olwekyo, enkola endala eya bulijjo ey’okuyingira mu nsonga kwe kuyita mu kusala kwa parapatellar okw’omu makkati, ekivaamu okuyingiza omusumaali ogw’omu makkati okutuuka ku ludda olutono (Fig. 1C ne 2). Omusumaali bwe guyingira mu mwala ogw’omu lubuto (intramedullary canal distal) okutuuka ku kimenya, ekitundu eky’okumpi kiserengese mu exostosis (Fig. 2). Mu kusembayo, okusika okuwummula kw’ebinywa by’ekisenge eky’omu maaso kuyambako katono ku ectropion (Fig. 3).

Ekifaananyi 1 A,B Nga tukozesa enkola ya infrapatellar eya bulijjo, patella eremesa okuyingira kw’omusumaali okw’ekyekulungirivu, ekivaamu okulema okwa bulijjo okw’okukwatagana kw’omugongo ogw’omu maaso (anterior apical sagittal alignment) n’okukwatagana kw’omusumaali ogw’omumwa gwa nnabaana (ectropion coronal alignment).C intramedullary nail alignment was performed using the parapatellar approach.

Ekifaananyi 2 Okusemberera ekifo eky’okuyingira nga kiyita mu kusala kwa parapatellar okw’omu makkati kivaako okuyingiza omusumaali ogw’omu makkati katono okutuuka ku mbiriizi. Omusumaali bwe guyingira mu mwala gwa medullary distal okutuuka ku kumenya (A), ekitundu eky’okumpi kiserengese mu flare (b) .

Ekifaananyi 3 Okusika okusika kw’ekisenge ky’ebinywa eby’omu maaso ( A ) kuleeta enteekateeka ey’obutafaanagana (btopic arrangement) etali ya bulijjo ( b ) .

Okukuba emisumaali ku kisambi mu mbeera esinga okugaziwa kiyamba okwewala ebizibu ebikwatagana n’okufukamira okw’amaanyi okw’okugulu mu kulongoosebwa.Enkola eno yannyonnyolwa Gelbke, Jakma et al. Mu 2010 era afunye obuganzi mu myaka egiyise kubanga okukuba emisumaali ku kisambi mu kifo kumpi ekigolokofu kyanguyiza okukozesa okumenya n’okuddamu okuteeka mu kifo. Fluoroscopy efuuse nnyangu mu by’ekikugu okukola. Ekiseera ky'okukebera emisumaali gy'okusukkuluma ku mutwe kigambibwa nti kimpi nnyo okusinga ku kusumagira emisumaali mu infrapatellar . Okugatta ku ekyo, enkoona y’okuyingiza omusumaali (mu nnyonyi ya sagittal) esinga okukwatagana n’ekisenge ekiwanvu eky’ekisambi n’enkola eno okusinga n’okukuba emisumaali mu infrapatellar; Kino kiziyiza okulwanagana okw’ebyuma wakati w’ensonga y’omusumaali n’ekitundu eky’emabega, bwe kityo ne kiyamba okukendeeza ku kumenya.

Obulumi bw’okugulu obw’omu maaso oluvannyuma lw’okulongoosebwa kizibu ekikwatagana. Obulumi bw’okugulu obw’omu maaso bubadde bumanyiddwa mu balwadde 50-70% abalina okumenya, nga 30% bokka ku balwadde abafuna okukendeeza ku bulumi oluvannyuma lw’okuggyibwako enkomerero. Okutondebwa kw’enkovu okwekuusa ku kutuuka ku nkovu y’omusuwa gwa patellar ne Hoffa’s fat pad kibadde kiteeberezebwa okuba nga kye kiyinza okuvaako okulumwa okugulu oluvannyuma lw’okulongoosebwa. Okugatta ku ekyo, enkola ya suprapatlar yeewala okusalako okw’ennono okw’okusalako ettabi ly’ettabi ly’obusimu bwa patellar erya saphenous nerve, eryewala okuzimba okugulu okw’omu maaso n’okuwulira okuzibu (Figure 4). Okuyisa omusumaali mu quadriceps tendon, bwe kityo ne kireka patellar tendon nga tekifudde, kirabika kikendeeza nnyo ku muwendo gw’obulumi bw’okugulu oluvannyuma lw’okulongoosebwa.

Ekifaananyi 4 Enkolagana wakati w’obusimu bwa saphenous n’enkozesa ez’enjawulo ku musumaali gwa tibialis obliqua .

Olw’ebivaamu ebirungi eby’okumenya okumpi, ebiraga mu nkola y’obujjanjabi bigaziyiziddwa ku kumenya kwonna.

Ebizibu ebiyinza okuva mu kusalira emisumaali mu nkola y’omubiri (intramedullary nailing) mu nkola y’okusukkuluma:

- Ayinza okuleka ebifunfugu bya reaming mu kiyungo ky’okugulu. Naye, obumanyirivu mu bujjanjabi n’okukuba emisumaali egy’okudda emabega (retrograde femoral nailing) tebulaze buzibu bwonna obw’ekiseera ekitono oba ekiwanvu.

- Ekintu ekisimbibwa kiggyibwako kitya okumenya okuwona? Wadde nga mu by’ekikugu kisoboka okuggyawo omusumaali ogw’omu lubuto nga bayita mu nkola ya suprapatellar, enkola eno esaba era abasawo abasinga basinga kwagala kuggyawo musumaali mu mubiri nga bayita mu nkola ya infrapatellar.

02.Ddi omusumaali ogw’omu lubuto ogusukkulumye ddi lwe gulina okukozesebwa?

Ebirungi .

- Semi-extended knee position eyamba okukozesa okumenya n’okukendeeza nga ewummuza amaanyi g’ebinywa n’okusigala mu kiseera ky’okuyingiza omusumaali.

- Obulabe obutono obw’okusala okumenya oluvannyuma lw’okulongoosebwa okw’okumenya okw’okumpi, okw’ekitundu, n’okw’ewala bw’ogeraageranya n’obukodyo obw’ekinnansi .

- Okukuba emisumaali mu by'ekikugu kyangu okukola .

- Okukuba emisumaali kusoboka nga enkola ya 'single surgeon procedure'.

- Okukendeeza ku budde bwa fluoroscopy .

- Tewali kwonooneka ku patellar tendon n'okulumwa okutono mu maaso oluvannyuma lw'okulunda .

- Kyangu okukola mu nkola ya ttiimu nnyingi, nga bwe kiri ku polytrauma.

Ebizibu .

- Obulabe bw'okwonooneka kw'amagumba g'okugulu n'ebizimbe ebirala ebiri munda mu mubiri .

- Okwongera ku bulabe bw'okulumwa okugulu .

- Okuggyawo ekintu ekissiddwamu kiyinza okwetaagisa enkola ey’enjawulo .

Ebiraga .

- Okumenyeka kw’ekisambi eky’okumpi (ekika kya AO 41A) eky’okumpi n’ekitundu ky’omubiri ekiyitibwa ao 41a) .

- Okumenyeka okwangu okw’omubiri (compactures) okw’ekitundu ky’omubiri ekiyitibwa tibial diaphysis (ekika kya AO 42A-C) .

- Okumenya kw’omubiri gw’omugongo ( segmental tibial diaphysis fracture) (ekika kya AO 42C)

- Okugaziwa okw’ewala okw’ebweru era okwangu okw’ewala okw’ewala okw’ekisambi eky’ewala (ebika AO 43A ne C1) .

- Okugulu okutengejja .

Ebikontana .

- Gustilo grade 3c open fractures of the tibia olw’obulabe obw’okwongera okukwatibwa ebinywa, wadde nga obulabe obw’okwongera okukwatibwa endwadde z’ekiwanga tebunnategeezebwa mu kumenyeka okuggule .

- Okukutuka kw'ebitundu ebigonvu okw'amaanyi, obucaafu oba okukwatibwa obulwadde mu kitundu kya suprapatellar .

- Ipsilateral okugulu prosthesis (okuziyiza okw’enjawulo) .

- Okufuyira okugulu .

- Okugulu okugaziwa okugulu >20° .

- Ipsilateral tibial plateau fracture erimu ekifo ekiyingira omusumaali kiziyiza ekikwatagana .

- Ebiteekebwa mu mubiri nga biziyiza ekifo we bayingira omusumaali .

- Okumenya patella ey’oludda olumu (okuziyiza okw’enjawulo) .

03. Enkola z’okulongoosa .

1 Ekifo ky’omubiri n’endowooza .

Ekifaananyi 5 Omulwadde agalamidde ku mmeeza ya radiolucent esobozesa ekifo eky’amagulu agasasika. Ekitundu ekikutuse kirekeddwa nga kiwanikiddwa mu ddembe era omuzingo guteekebwa wansi w’ekinywa ky’okugulu (a) okutuuka ku 10-30° eky’okugulu okufukamira . 

(B). C-arm eteekebwa ku ludda olulala. Ekigere ekitakoseddwa kikka 10-30° okuva mu bbanga okukakasa nti okukuba ebifaananyi mu kifo eky’ebbali.

5 Funa ekifo ekituufu eky'okuyingira empiso .

Ekifaananyi 6 Enkola eno emanyiddwa n’ekikondo ky’omugongo, ekinywa ky’omugongo, n’ekinywa ky’omugongo eky’omu maaso. Ekitundu kya sentimita 2 eky’obuwanvu kikolebwa sentimita 1-1.5 okumpi n’omusingi ogw’okungulu ogwa patella. Omusuwa gwa quadriceps gubikkulwa era ekitundu eky’omu makkati eky’obuwanvu (midline longitudinal incision) kikolebwa mu ludda lw’ebiwuzi by’omusuwa. Ekifo ekiwummuddemu ekisukkulumye ku balala kigguka era engalo z’omusawo alongoosa ziyingira mu kiyungo ky’okugulu okuva wansi w’ekisambi okwekenneenya obwangu bw’okutuuka. Okugaziya okutono ku kitundu ky’omubiri kiyinza okwanguyiza okutuuka ku kikopo ky’okugulu. Okuyingiza ekyuma ekidda emabega mu Langenbeck okusobola okusitula akatono ku patella nakyo kiyinza okutumbula okutuuka. Singa ekifo ky’ekiyungo kiba kifunda nnyo ate nga n’ebikozesebwa bizibu, ekitundu ekiwanirira eky’omu makkati oba eky’ebbali kiyinza okutemebwa okumpi n’ekyo okusobola okusengula ekitundu ky’omugongo (semi-dislocate) ku ludda olumu.

3 Okukuuma eggumba .

Ekifaananyi 7 Okukuuma eggumba ly’omugongo okuva ku buvune obuva ku kulongoosa kye kimu ku bigendererwa ebikulu eby’okulongoosa. N’olwekyo, emikono egy’obukuumi girina okukozesebwa mu kiseera ky’okuyingiza ebikozesebwa n’emisumaali.Ebikozesebwa eby’okuyingira mu bbanga mulimu emikono gy’okuyingiza, ppini ez’ebweru (ezigonvu) n’ez’omunda (ebyuma) ezikuuma, ppini za trocar, n’obululu obulimu obutuli. Empiso ya trocar ekuŋŋaanyizibwa n’omukono ogw’obukuumi n’omukono gw’okuyingiza.B omukono gw’okussaako nga guliko ebituli eby’ebbali. Enkokola eri waggulu ku mukono gw’okuyingiza kiziyiza okukutuka kw’omukono mu butanwa .

4 Teekamu guidewire era otereeze ekifo .

Ekifaananyi 8A Ekibiina ky’omukono kiyingizibwa wansi w’ekiwato nga kiyita mu kiyungo ky’omugongo (patellofemoral joint) nga kyolekera ekifo ekyetaagisa okuyingira ku kisambi (Ekifaananyi 9). Emirundi egisinga, patella ejja kutambula katono wakati oba mu bbali mu kiseera ky’okuyingiza ebikozesebwa. Ekituli mu kiyungo kya patellofemoral kitera okulungamya empiso ya trocar okutuuka mu kifo ekituufu mu ngeri ey’otoma.

Ekifaananyi 8b kyakakasibwa mu nnyonyi zombi nga tukozesa fluoroscopy era ne kitereezebwa we kyetaagisa. Empiso ya trocar olwo ekyusibwamu n’efuulibwa ekyuma ekiyitibwa ‘porous guidewire’, ‘guidewire’ eyita mu kinnya ekiri wakati wa waya y’omulagirizi era ng’ensonga yaayo eyingizibwa mu ‘proximal tibial metaphysis’ okukakasa ekifo ekituufu.

Ekifaananyi 8C Bwe kiba nti waya y’okulungamya eba mu mbeera ya suboptimal, waya ey’okubiri esobola okukozesebwa okukola ennongoosereza entonotono mu kifo ekirungi okuyita mu ndagiriro erimu obutuli, okutuuka ku mm ezitassukka 4.3 ng’eky’okuddako, kiyinza okuba eky’angu okutandika ne waya y’omulagirizi n’ogiteeka nga tesobola kuteekebwa mu kifo ekisinga obulungi eky’okuyingira. Ekintu eky’okuyingiza nga kiriko guidewire olwo kiseerera ku guidewire.

5 okugaziya medulla oblongata .

Ekifaananyi 9A Okuggulawo ekisenge ky’omubiri (medullary cavity) okuva mu kifo ekituufu we bayingira ddaala ddene nnyo mu nkola y’okulongoosa. Mu nnyonyi ey’omu maaso (anteroposterior plane), kino kye kitundu eky’omu makkati (medial aspect) eky’omugongo ogw’ebbali (lateral tibial spur). Mu nnyonyi ey’ebbali, ekifo ekituufu ekiyingira kisangibwa ku nkyukakyuka wakati w’oludda lw’ekitundu ky’omubiri n’ekitundu eky’omu maaso.

Ekifaananyi 9B Ekifo ekituufu ekya ndagiriro kikwatagana n’ekisenge ky’omugongo mu nnyonyi ey’omu maaso era nga kiri kumpi ne kikwatagana n’ekitundu eky’omu maaso nga bwe kisoboka mu kuteebereza okw’ebbali. Guidewire etera okutambula emabega.

Ekifaananyi 9C mu mbeera nga ppini oba omusumaali tegusobola kuyingizibwa bulungi, okuziyiza omusumaali oba ppini kiyamba okulungamya omusumaali mu kifo ekituufu. 

Emisumaali egizibira gikozesebwa mu kitundu ekigazi eky’ekiwujjo (wider metaphyseal region) nga waya oba omusumaali teguyinza kubeera wakati nga gukwatagana n’ekisenge ekiwanvu eky’eggumba oba ng’okumenya okutali kwa maanyi mu nnyonyi emu oba zombi kusigalawo mu kiseera ky’okuyingiza emisumaali.

Ekifaananyi 10 Ku mutendera guno, kirungi ekibiina ky’omukono kinyweze ku kikondo ky’ekisambi nga tukozesa waya ya mm 3.2. Kino kiremesa ekibiina okufuluma mu kisambi.

Ekifaananyi 11 Ekitundu ky’okusima ekituli ekya mm 12.0 kiteekebwa okuyita mu mukono ogw’obukuumi ogw’omunda n’okukka wansi okuyita mu ndagiriro okutuuka ku ggumba. Omukutu gwa medullary guggulwawo nga gusimibwa okutuuka mu buziba bwa sentimita 8-10 era ne waya y’okulungamya ey’omupiira eyingizibwa mu kisambi eky’okumpi.

5 Okukendeeza ku kumenya .

Ekifaananyi 12A Ku mutendera guno, tuzzaawo okumenya.

Ekifaananyi 12B Okusinziira ku kifo okumenya n’enkula yaakyo, ebikozesebwa eby’enjawulo ebikendeeza nga ebikwaso ebiyita mu lususu, ebidda emabega, obupande obutono obw’ebitundutundu, ne sikulaapu eziziyiza bisobola okukozesebwa okutuuka ku kukwatagana okutuufu. Mu kukendeeza okumenya kw’omugongo ogw’okumpi, oluusi n’okuyambibwako ebiteekebwamu ebirala, nga tonnaggulawo mwala gwa medullary nga osima. Omuggo ogw’okukola (reaming rod) gugenda mu maaso mu ngeri ya wala era ne guyingizibwa wakati mu metaphysis y’omugongo ogw’ewala. Oluvannyuma lw’okuddamu okuteekebwa mu kifo, obuwanvu ne dayamita y’omusumaali bisalibwawo. Bwe kiba kyetaagisa, gaziya omukutu gw’omugongo okutuuka ku dayamita gy’oyagala ng’okyusakyusa mu mm 0.5. Ekifo ekiggule mu mukono gw’omukono ogw’obukuumi kisobozesa okufuuwa n’okusonseka ebifunfugu okuva mu kiwanga mu kiseera ky’okukola ‘reaming’. Bwe kiba kisoboka, kirungi omusumaali ogulina obuwanvu obutono obwa mm 10 okukozesebwa. Ekisumuluzo ekisiba mm 5.0 ku musumaali ogw’ekika kino kigumira okulemererwa okusinga ekisumuluzo ekisiba ekya mm 4.0 ekikozesebwa ku misumaali emirungi. Obuwanvu bw’emisumaali egy’omu lubuto butera okuzuulibwa n’omufuzi ow’ekika kya fluoroscopic.

5 Yingiza omusumaali ogw’omu lubuto

Ekifaananyi 13A Okuyingiza omusumaali okuyita mu muggo ogukola (reaming rod) wansi w’okukebera (fluoroscopy). Weetegereze nti omukono gw’okuyingiza omusumaali ogw’ekika kya suprapatlar guwanvu okusinga ogw’omusumaali ogw’omu ttaka kubanga ebanga okuva ku lususu okusala okutuuka ku kifo awayingira emisumaali gy’omugongo nalyo liwanvu.

Ekifaananyi 13b Nsaba omanye nti bend (herzog curve) ku nkomerero y’omusumaali ogw’omu lubuto ogw’okumpi tesobola kuyingizibwa okuyita mu mukono ogw’obukuumi ogw’ekyuma eky’omunda. N'olwekyo, omukono ogw'obukuumi ogw'omunda gulina okuggyibwa mu kibiina ky'omukono nga tonnaba kuyingiza musumaali (B; laba ekitundu 'ensobi, obulabe n'ebizibu ebiyinza okubaawo'). Kebera ekifo ekisembayo eky’omusumaali ogw’omu lubuto mu kulaba okw’omu maaso okw’emabega n’okw’ebbali. Ggyawo omuggo ogukuba ebifaananyi (reaming rod). Omusumaali bwe guba gwetaaga okukyusibwa, leka omuggo ogukuba ebikonde mu kifo era oyingize omusumaali omupya mu muggo. Obubonero bwa mm 5 ku mukono gw’okuyingiza bulaga obuziba bw’okuyingiza ekintu ekissiddwa mu kisambi eky’okumpi (Fig. 14). (Ekifaananyi 14) .

2 Okusiba ewala n’okumpi .

Ekifaananyi 14a Ensengeka z’okusiba ez’okumpi n’ez’ewala zisinziira ku mpisa z’okumenya ez’enjawulo. Okusiba okumpi kuyinza okutuukirira n’omukono ogugenderera. Distal Locking etuukirira freehand oba okuyita mu kukozesa radiopaque drill guide. Okwesalirawo, enkoofiira y’enkomerero eyinza okukozesebwa, ekiziyiza amagumba okukula ne gafuuka enkomerero y’omusumaali ogw’omu lubuto ogw’okumpi n’okwanguyiza oluvannyuma okuggyawo ekintu ekissiddwamu. Okusingira ddala, emisumaali egy’okuyingiza ennyo gyangu okuggyawo nga enkoofiira z’enkomerero ez’obuwanvu obutuufu zikozesebwa. Obuwanvu bw’enkofiira y’enkomerero bw’oyagala bupimibwa nga oyingiza akabonero ku mukono oba nga oyingiza waya eraga okuyita mu mukono ogugenderera.

Ekifaananyi 14B Ensonga ya waya y’okulungamya eraga ekifo eky’okumpi eky’omusumaali ogw’omu lubuto. Sikulufu eyunga omukono ogugenderera ku musumaali yeetaaga okuggyibwamu okuyingiza enkoofiira y’enkomerero. Enkoofiira y’enkomerero eyita mu ppipa y’omukono gw’okuyingiza. Omukono gw’okuyingiza gusigala mu kifo. Kino kikwataganya enkoofiira y’enkomerero n’omusumaali ogw’omu lubuto waggulu n’okugiremesa okubula mu kugulu. Okuyingiza waya y’omulundi ogulungamya okuyita mu kikoofiira ky’enkomerero y’ekipipa mu nkomerero y’omusumaali okumpi nakyo kiyamba okulungamya enkoofiira y’enkomerero okutuuka mu kifo ekituufu mu nkomerero ey’okumpi ey’omusumaali ogw’omu lubuto. Ku nkomerero y’enkola, eddagala eritaliimu buwuka lirina okunaazibwa okunaaza obutundutundu bwonna obusigaddewo obw’ebisasiro.

04. Okwegendereza .

Okwegendereza mu kulongoosa .

- Mu mbeera y’obulwadde bw’amagumba obubaddewo nga tebunnabaawo, okutambula kw’omugongo okuwereddwa kuyinza okuziyiza okutuuka awamu. Okusala ekitundu eky’okumpi ekya bbandi y’obuwagizi ey’omu makkati oba ey’ebbali okuva ku ludda olw’omu makkati kyanguyiza okuyingiza ppini ya trocar.

- Enkola y’okugulu ey’oludda olumu (ipsilateral knee prosthesis) si kiziyiza nnyo okusibira mu nnyindo. Kyokka, weetegereze nti kiyinza obutasoboka kutuuka ku ntandikwa eya bulijjo ey’enkola y’okukuba emisumaali egy’okumpi egy’omugongo.

- Mu kumenya n’okugaziya articular, sikulaapu endala ziyinza okuyingizibwa okutaataaganya ekitundu ky’okumenya kw’omubiri. Kirungi sikulaapu zino okuteekebwa nga tezinnaba kuteekebwamu musumaali okwewala okusengulwa okw’okubiri okw’okumenya kw’ekitundu ky’omubiri.

Proximal Tibia okumenya okulowoozebwako .

Okumenyeka kw’omugongo okumpi (proximal tibial fractures) kwe kusinga okukaluba okumenya kw’omugongo okukuba emisumaali era kwetaaga ebifo ebituufu (nga bwe kyayogeddwa waggulu). Okumenya kuno kulina okukendeezebwa nga tekunnaba kukomererwa kuziyiza maanyi gonna agakyusakyusa n’okutumbula obuwanguzi. Mu mbeera ezimu, okuteeka obulungi ekitundu ekikoseddwa mu kifo ekigaziyiziddwa ekitundu n’ofuna ekifo ekituufu eky’okuyingira n’okuteeka omusumaali n’omukutu gwa medullary mu coronal ne sagittal axes kijja kuvaamu okukwatagana okutuufu okw’ekisambi oluvannyuma lw’okukuba emisumaali.

Naye emirundi egisinga, obukodyo obumu obw’okukendeeza bwetaagisa okufuna n’okukuuma okuddamu okumatiza mu kifo kino eky’okumenya kuno. Singa layini y’okumenya eba nnyangu era nga ya nkoona, simple pointed resetting clamps oba coaptation clamps, eziteekebwa mu lususu, zisobola okukozesebwa okufuna n’okukuuma reset nga bakuba emisumaali. Singa ekikwaso kiba tekimala oba ng’ennyonyi ekutuse tewola kukwata, obukuta oba sikulaapu eziziyiza kiyinza okuyamba okuziyiza okusengulwa n’okuteekebwa obubi (Ekifaananyi 15). Sikulufu zino ziteekebwa emabega w’ekifo ky’omusumaali gw’oyagala ku kulaba okw’ebbali n’ebbali ku kifo ky’omusumaali gw’oyagala ku kulaba okw’omu maaso okw’emabega. Okuteeka obulungi sikulaapu zino okusobola okuddamu okukola obulungi kiyinza okukusoomooza.

Ekifaananyi 15 Sikulufu ezisiba eziteekeddwa ku ludda olw’ebweru olw’ekkubo ly’omusumaali ly’oyagala mu maaso n’emabega (a) n’emabega w’ekkubo ly’omusumaali eryagala mu kulaba okw’ebbali (b) Okuziyiza amaanyi g’okukyukakyuka .

Enkola endala ekola ennyo kwe kunyweza okumenya okw’ekiseera mu mbeera y’omubiri (Fig. 16). Ebiseera ebisinga akatundu akatono aka tubular plate nga kaliko sikulaapu bbiri oba ssatu ez’okusiba ekitundu ekimu eky’omubiri (single cortical locking screws) gujja kukwata okumenya okukendeezebwa mu kiseera ky’okuteekateeka ebikoola n’okuyingiza omusumaali. Epulati ejja kufuga okusengulwa kwombi. Epulati erina okulekebwa mu kifo kasita waba nga tewali bbanga ddene okuziyiza okufiirwa okukendeeza okutera okubaawo oluvannyuma lw’okuggyawo epulati. Epulati eno eriko sikulaapu emu ey’omubiri (single cortical screw) si nkakanyavu era tegenda kukosa nnywevu ya musumaali. Enkola ya reset plate esobola okukozesebwa ku bitundu byombi ebiggule n’ebiggaddwa.

Ekifaananyi 16 Akapande akatono ak’okusiba nga kaliko sikulaapu emu ey’omubiri (single cortical screw) kasobola okufunibwa n’okukuumibwa mu kuddamu okuteekebwa mu mubiri (anatomic reposition). Emirundi egisinga, ebbakuli erina okulekebwa mu kifo ky’omusumaali. Obulema bwa valgus obusookerwako obw’okumenya kw’omugongo ogw’okumpi. B Akapande akatono akamenyese nga kaliko sikulaapu emu ey’omutwe (single cortical screw) kateekebwa wakati okusobola okufuna n’okukuuma okumenya okumenya mu kifo ky’okukuba emisumaali. C Epulati teggyibwawo oluvannyuma lw’okukuba emisumaali kubanga egaba obutebenkevu obw’enjawulo .

Misalignment, obulabe n'ebizibu ebivaamu .

- Okusengula omukono ogw’obukuumi mu kulongoosebwa kuyinza okuvaamu okwonooneka kw’enzimba y’amagumba n’ensengekera z’okugulu mu bitundu by’omubiri (Figure 17). Omukono ogw’obukuumi gulina okuddamu okuyingizibwa mu bujjuvu.

- Okuserengeta okutono okw’omukono ogw’obukuumi kuyinza okusajjula okuggyamu omutwe gwa reamer. Fluoroscopy eyamba okuzuula ekizibu. Okuddamu okutereeza omukono ogw’obukuumi kijja kugonjoola ekizibu (Fig. 18) .

- Omusumaali lock-up: Ekintu ekisimbibwa kiyinza okusibira mu mukono gw’ekyuma ku proximal bend (herzog curve). Okusobola okuyingiza omusumaali ogusembayo, ttanka y’ekyuma yeetaaga okuggyibwamu, n’esigaza omukono gwokka ogw’obuveera obugonvu obw’ebweru. Omusumaali bwe guba gukwatiddwa, gwetaaga okuddamu okuggyibwamu ddala era ekintu ekisimbibwamu ne kiddamu okuyingizibwa oluvannyuma lw’okuggyamu kanyula ey’ekyuma ng’oyita mu kasenyu yokka.

Ekifaananyi 17 Okuggyibwako omukono ogw’obukuumi awatali kwetegereza kwa fluoroscopic kiyinza okuvaako okulumwa okugulu .

Ekifaananyi 18 Okuserengeta oba okuserengeta mu butanwa eky’ekisenge eky’obukuumi kiyinza okutaataaganya okuggyawo reamer, kubanga omutwe gwa reamer guyinza okugwa. b Okukebera kwa fluoroscopic n’okutereeza okulaganya kisobozesa okuggyawo omutwe gwa reamer. c Omutwe gwa reamer gusobola okuggyibwawo singa omutwe gwa reamer teguba mu kifo. d Omutwe gwa reamer guyinza okuggyibwawo singa omutwe gwa reamer teguba mu kifo.

Ebiwandiiko ebijuliziddwa .

Hessmann MH, Buhl M, Finkemeier C, Khoury A, Mosheiff R, Blauth M. Okukuba emisumaali mu kumenya kw’ekisambi. Oper Orthop TraumaTol. 2020 Oct;32 (5): 440-454.