መላግቦ ብርኪ

01. ኣቃውማ ኣቃውማ ዓጽሚ

እቲ መላግቦ ብርኪ 4 ኣዕጽምቲ ዝቖመ ኮይኑ፡ ፌሙር፡ ቲብያ፡ ፓቴላን ፊቡላን።

3 ክፍልታት ዝሓዘ እዩ: እቲ ሚድያል ቲባዮፋሞራል ክፍሊ: እቲ ጐድናዊ ቲባዮፋሞራል ክፍሊ: ከምኡውን ፓተሎሎፊሞራል ክፍሊ: ከምኡውን እቶም 3 ክፍልታት ሲኖቭያል ካቪቲ ይካፈሉ።

02.መዋቕራዊ ኣቃውማ

ዓይነት: ናይ ሳንጃ መላግቦ

እቲ ብርኪ 3 መላግቦታት ኣለዎ: እቲ ማእከላይ ቲባዮፋሞራል መላግቦ: እቲ ጐድናዊ ቲባዮሞራል መላግቦን ፓተሎፈሞራል መላግቦን።

እቲ ቲባዮፋሞራል ዝበሃል መላግቦ ነቲ ዲስታል ፌሙር ምስ ቲብያ የራኽቦ፣ እቲ ዲስታል ፌሙር ድማ ነቲ ሚድያል ፌሞራል ኮንዲልን ላተርያል ፌሞራል ኮንዲልን ይፈጥር። ቲብያ ብተዛማዲ ጸፍሒት እያ፡ እቲ ዝንባለ ዘለዎ መንሽሮ ግን ምስቶም ዝትንክፉ ናይ ፌሞራል ኮንዲልስ ብቐረባ ይራኸብ።

እቶም ፌሞራል ኮንዲልስ በቲ ኢንተርኮንዲላር ፎሳ ይፍለዩ፣ እዚ ፎሳ እዚ ድማ ብፌሞራል ሩቭ ወይ ፌሞራል ታሉስ ተባሂሉ እውን ይፍለጥ።

እቲ ፓተላ ኣብ ውሽጢ ቴንዶን ጭዋዳ ኳድሪሰፕስ ዝተሰረተ ናይ ዘርኢ ዓጽሚ ኮይኑ ምስቲ ትሮቻንተሪክ ጕድጓድ መላግቦ ይፈጥር።

ንመካኒካዊ መኽሰብ ጭዋዳ ኳድሪሰፕስ ንምዕባይ የገልግል። ርእሲ ፊቡላ ኣብ ውሽጢ እቲ ናይ ብርኪ ካፕሱል ዝርከብ ኮይኑ መብዛሕትኡ ግዜ ግን ከም ክብደት ዝሓዝዎ ኣርቲኩላር ገጽ ኣይሰርሕን እዩ። እቲ ፌሞራል ኮንዲልስን ቲብያል ፕላቶን ነቲ ናይ መላግቦ መስመር ይፈጥሩ።

03. ምርግጋእ መላግቦ .

ምርግጋእ ናይቲ መላግቦ ብርኪ ብዝተፈላለዩ ልስሉሳት ቲሹታት ይዕቀብ እሞ ኣብ ውሽጢ እቲ መላግቦ ውን ናይ ኩሽን መከላኸሊ ዝህብ እዩ።

ቲብያን ፌሙርን ኣብ ውሽጢ መላግቦ ብርኪ ብዝፍጠር ስንባደ ዝምጥጥ ሃያላይን ካርቲላጅ ይሽፈኑ።

- እቲ ዲስክ ዝመስል ጎናዊን ሚድያል መንሲሲን ተወሳኺ ስንባደ ምምጣጥ ዝህብን ኣብ ምሉእ መላግቦ ኣብ ብርኪ ሓይልታት እውን ይዕድልን።

-እቶም ኣንቲርያል መስቀላዊ ልጋም (ACL)ን ድሕሪት መስቀላዊ ልጋም (PCL)ን ንቕድሚት-ድሕሪት-ድሕሪት ምንቅስቓሳት ምርግጋእ የረጋግኡ።

- እቲ ሚድያል ኮላተርያል ሊጋመንትን ላተርያል ኮላተርያል ሊጋመንትን ነቲ ብርኪ ኣብ ነፍሲ ወከፎም ነፈርቲ የረጋግኦ።

- ካልኦት ነቲ ብርኪ ዘረጋግኡ መዋቕራት ነቲ ኢሊዮቲብያል ቡንደልን ክፋል ናይቲ ድሕሪት ጎናዊ ቀርኒን ዘጠቓልሉ እዮም።

04. ቡርሳይን ሲስቲክን ኣቃውማታት .

ኣብ ዙርያ ብርኪ ሓያሎ ሲስቲክ ቅርጽታት ልሙድ ኮይኑ፡ ቴንዶን ሸፋሽፍቲ ሲስትስን ሲኖቭያል ቡርሳን ይርከብዎም። ቴንዶን ሸይት ሲስትስ ብጽዑቕ ፋይብሮስ ምትእስሳር ቲሹ ተሰሪዑን ጭዋዳ ዝሓዘን ንጹህ ዘይንቡርነት እዩ።

እቲ ፖፕሊቲያል ሲስት (ማለት ናይ ባከር ሲስት) ኣብ ኣካላትና እቲ ዝበዝሐ ሲኖቭያል ሲስት እዩ። ካብቲ ኣብ መንጎ ማእከላይ ርእሲ ጭዋዳ ጋስትሮክነሚየስን ሴሚምምብሬኖሰስ ቴንዶንን ዘሎ ቡርሳ ዝብገስ እዩ። ፖፕሊተል ሲስት መብዛሕትኡ ግዜ ምልክት ዘይብሉ ኮይኑ መብዛሕትኡ ግዜ ግን ምስ ውሽጣዊ ኣርቲኩላር ጸገማት ብርኪ ዝተኣሳሰር እዩ።

ኣብ ቅድሚት ብርኪ ኣርባዕተ ልሙዳት ቡርሳታት ኣለዋ። እቲ ሱፕራፓተላር ቡርሳ ክሳብ እቲ ናይ ብርኪ ካፕሱል ቅርበት ዘለዎ ኮይኑ ኣብ መንጎ ረክተስ ፌሞሪስ ቴንዶንን ፌሙርን፡ ኣብ መብዛሕትኦም ዓበይቲ ድማ ምስ መላግቦ ብርኩ ዝነበረ ትራፊክን ይሕሱ። እቲ ፕረፓቴላር ቡርሳ ንፓተላ ጥራይ እዩ ዝምርኮስ። እቲ ላዕለዋይ ትሕተ-መሰረት በርሳ ንዲስታል ክፋል ናይቲ ፓተላር ቴንዶንን ቲብያል ቱብሮሲቲን ላዕለዋይ ደረጃ ዝሓዘ ክኸውን ከሎ፡ እቲ ዓሚቕ ትሕተ-መሰረት ዝለበሰ ቡርሳ ግን ኣብ መንጎ እቲ ርሑቕ ክፋል ናይቲ ፓተላር ቴንዶንን ቅድመ-ቲብያል ቱብሮሲቲን ዓሚቝ ይሕረስ። እቲ ላዕለዋይ ቡርሳ ካብ መጠን ንላዕሊ ኣጠቓቕማ ወይ ስንባደ ከም ነዊሕ ተንበርኪኹ ክነድድ ይኽእል፣ ልዕሊ ዓቐን ኣጠቓቕማ ናይ ብርኪ-ምዝርጋሕ መዋቕራት ድማ ነቲ ዓሚቕ infrapaterar bursa ከም ተደጋጋሚ ምዝላል ወይ ምጉያይ ዝኣመሰሉ ሕበጥ ከስዕብ ይኽእል።

እቲ ማእከላይ ገጽ ናይቲ ብርኪ ብጉዝፉት ቡርሳ፡ ብሴሚምምብሬኖሱስ ቡርሳን ብሱፕራፓተርር ቡርሳን ይዕብለል። እቲ ናይ ጎስፉት ቡርሳ ኣብ መንጎ ቲብያል ስቶፕ ናይቲ ጐድናዊ ቲብያል ዋሕስ ሊጋመንትን ዲስታል ፍዩዥን ቴንዶናት ናይ ስፌት፣ ቀጢን ፌሞራልን ሴሚቴንዲኖሰስን ጭዋዳታት ይርከብ። እቲ ፍርቂሜምብሬኖሱስ ቡርሳ ኣብ መንጎ ሴሚምምብሬኖሱስ ቴንዶንን ሚድያል ቲብያል ኮንዲልን ኮይኑ፡ እቲ ሱፕራፓተላር ቡርሳ ድማ ኣብ መላግቦ ብርኩ እቲ ዝዓበየ ቡርሳ ኮይኑ ኣብ ልዕሊ ፓቴላን ኣብ ዓሚቝ ገጽ ጭዋዳ ኳድሪሰፕስን ይርከብ።

05 ናይ ሓባር ደረጃ ምንቅስቓስ .

ንጡፍ ምዕጻፍ ብርኪ ንምግምጋም፡ እቲ ሕሙም ነቲ ዝቐንዐ ቦታ ክወስድን፡ እቲ ሸኾና ብዝተኻእለ መጠን ናብቲ ግሉትያል ጕድጓድ ንኽቐርብ፡ ነቲ ብርኪ ብዝለዓለ ደረጃ ክወላዶ ምግባር፤ ንቡር ኩርናዕ ምዕጻፍ ብግምት 130° እዩ።

ንምግምጋም ናይ ብርኪ ምንዋሕ ንምግምጋም እቲ ሕሙም ናይ ኮፍ መበሊ ቦታ ክሕዝን ናይ ብርኪ ምንዋሕ ዝለዓለ ደረጃ ከብጽሕን። ምንዋሕ ብርኪ ኪንዮ ትኽ ዝበለ እግሪ ወይ ገለልተኛ ቦታ (0°) ንገለ ሕሙማት ንቡር ኮይኑ ግን ልዕሊ ዓቐን ምዝርጋሕ ይበሃል። ካብ 3°-5° ዘይበዝሕ ልዕሊ ዓቐን ምዝርጋሕ ንቡር ኣቀራርባ እዩ። ካብዚ ደረጃ ወጻኢ ዝኾነ ልዕሊ ዓቐን ምዝርጋሕ ብርኪ ሬትሮፍሌክሽን ይበሃልን ዘይንቡር ኣቀራርባ እዩ።

እቲ ናይ ሆማስ ፈተና ተዓጻጻፍነት ናይ ኳድሪሰፕስን ሂፕ ፍሌክሰርን ይፍትን።

ናይ ጭሕሚ ምልሕላሕ ምውጥዋጥ እንተሃልዩ፡ ምዕጉርቲ ናይቲ ድራፒንግ ታሕተዋይ ጫፍ ምስቲ ናይ ምምርማር ሰሌዳ ካብ ምፍሳስ ወይ ንታሕቲ ዘይኮነስ ናብ ናሕሲ ናብ ናሕሲ ክሽፍን እዩ።

እቲ ኩርናዕ ናይቲ ተንጠልጢሉ ዘሎ ምዕጉርቲ ናብቲ ናይ ፈተና ሰሌዳ ደረጃ ናይ ጭሕሚ ፍሌክሽን ኮንትራክቸር ዘንጸባርቕ እዩ።

ኳድሪሰፕስ ምጭባጥ እንተሃልዩ፡ ታሕተዋይ እግሪ ናይቲ ድራፕ ካብቲ ናይ መርመራ ሰሌዳ ርሒቕካ መኣዝን ክኸውን እዩ። እቲ ብመጉዳእቲ ታሕተዋይ እግሪ ብዝተፈጥረ መስመር ፕላምብ ዝቖመ ኩርናዕ ደረጃ ወጥሪ ኳድሪሰፕስ ዘንጸባርቕ እዩ።

06. ገምጋም ምርግጋእ መላግቦ

ናይ ድሕሪት ሳጹን ፈተና - እቲ ድሕሪት ሳጹን መርመራ ምስቲ ሕሙም ኣብ ስፊን ፖዚሽን ይፍጸም፣ እቲ ዝተጎድአ ጭሕሚ ናብ 45° ተዓሺጉ፣ እቲ ብርኪ ናብ 90° ተሸሚሙ፣ እግሪ ድማ ኣብ ገለልተኛ . እቲ መርማሪ ነቲ ሕሙም ፕሮክሲማል ቲብያ ብኽልቲኡ ኢዱ ኣብ ክቢ ምጭባጥ ይሕዞ፡ ኣጻብዕቲ ክልቲአን ኣእዳው ድማ ኣብ ልዕሊ ቲብያል ቱቦሮሲቲ የቐምጥ። ብድሕሪኡ ኣብ ፕሮክሲማል ቲብያ ንድሕሪት ዝመልአ ሓይሊ ይትግበር። ድሕሪት ምዝንባል ቲብያ ልዕሊ 0.5-1 ሴንቲ ሜተርን ካብቲ ናይቲ ጥዑይ ወገን ዝዓቢ ድሕሪት ምዝንባልን ናይቲ ድሕሪት መስቀላዊ ልጋም ብርኪ ከፊላዊ ወይ ምሉእ ንብዓት የመልክት።

ኳድሪሰፕስ ንጡፍ ምውጥዋጥ መርመራ - ንእግሪ ሕሙም የረጋግኦ (መብዛሕትኡ ግዜ ብእግሪ ኮፍ ኢሉ) እቲ ሕሙም ነቲ እግሪ ንቕድሚት ኣብቲ ናይ ምምርማር ሰሌዳ ንምንጣብ ፈተነ ይገብር (ግልብ ዝበለ ተጻዋርነት ኢድ ናይቲ ፈታኒ)፡ እዚ ምትላል እዚ ጭዋዳታት ኳድሪሰፕስ ናብ ውዕል ይገብሮ፣ እዚ ድማ ነቲ ቲብያ ብውሑዱ 2MM ኣብ ልሙስ ልኡል ምቕንጣጥ የስዕብ።

Tibial External Rotation Test - እቲ ናይ ቲብያል ግዳማዊ ምዝውዋር ፈተና ድሕሪት ላተርያል መጉዳእቲ ኩርናዕን ህላወ ድሕሪት መስቀላዊ መጉዳእትን ንምፍላጥ ይጥቀመሉ። ቲብያ ኣብ 30°ን 90°ን ናይ ብርኪ ምዕጻፍ ብደገ ብደገ ይዘውር። እቲ ዝተጎድአ ወገን ካብቲ ጥዑይ ወገን ልዕሊ 10°-15° ብደገ እንተተዘዋዊሩ እቲ መርመራ ኣወንታዊ እዩ። ኣብ 30° ናይ ብርኪ ምዕጻፍ ኣወንታዊን ኣብ 90° ኣሉታዊን ድማ ቀሊል ናይ PLC መጉዳእቲ ይእምት፣ ኣብ ክልቲኡ 30°ን 90°ን ናይ ምዕጻፍ ድማ ኣወንታዊ ምዃኑ ይእምት።

07. ፐሪያርቲኩላር ሊጋመንትስ .

ናይ መላግቦ ካፕሱል ሊጋመንትስ

ፓተላር ሊጋመንት፣ ሚድያል ፓተላር ሊጋመንት፣ ላተርያል ፓተላር ሊጋመንት

ኣብ ውሽጢ ካፕሱላር ሊጋመንትስ .

ቅድመ መስቀላዊ ልጋም፣ ድሕሪት መስቀላዊ ልጋም

extracapsular ligaments

ሚድያል ኮላተርያል ሊጋመንት፣ ላተርያል ኮላተርያል ሊጋመንት፣ ፖፕሊተል ኦብሊክ ሊጋመንት፣ ፋይቡላር ኮላተርያል ሊጋመንት

08. ናይ መላግቦ ምትእስሳር .

ኒውሮቫስኩላር ስትራክቸር .

ፖፕሊቲያል ኣርተሪ፣ ፖፕሊቲያል ቨይንን ቲብያል ነርቭን (መቐጸልታ ናይ ስያቲክ ነርቭ) ዝሓዘ ኒውሮቫስኩላር ቡንደል ቁሩብ ድሕሪት ናብቲ መላግቦ ብርኪ ጥራይ ይጓዓዝ።

እቲ ናይ ሓባር ፐሮኒያል ነርቭ ናይ ስያቲክ ነርቭ ጎናዊ ጨንፈር እዩ።

09. ተዛመድቲ ጭዋዳታት .

ቅድሚት ላተርያል

ኳድሪሰፕስ ብሪክቱስ ፌሞሪስ፣ ቫስቱስ ሚድያሊስ፣ ቫስቱስ ላተርላሪስን ኢንተርሜድየስ ፌሞሪስን ዝሓዘ እዩ።

ድሕሪት ጎኒ

ሃምስትሪንግ

ንባይሰፕስ ፌሞሪስ፣ ሴሚቴንዲኖሱስን ሴሚምብሬኖሱስን ዘጠቓልል እዩ፤

ጋስትሮክነሚየስ.

ኣንተሮሚድያል

ቲብያሊስ ቅድሚት።

ንምርግጋእ መላግቦ ብርኪ ዝሕልዉ ጭዋዳታት፡ እንተላይ ኳድሪሰፕስ፡ ጭዋዳታት ስፌት፡ ሃምስትሪንግ፡ ቀጢን ጭዋዳታት ፌሞራል፡ ባይሰፕስ ፌሞሪስ፡ ሴሚቴንዲኖሰስን ፍርቂሜምብራኖሱስን ይርከብዎም።

10. ኣካላዊ መርመራ .

1. ስእላዊ መርመራ

ምንቅስቓስን ሲሜትሪን ናይቲ ኣብቲ ዝተጎድአ ወገንን ብኣንጻሩ ሸነኽ ናይቲ ሕሙምን ናይ ብርኪ መላግቦታት ተዓዘብ፣ ኣብ ከባቢኡ ዝኣቱ ሕበጥ ኣሎ ድዩ፣ ዘይንቡር ሕብሪ ቆርበትን ዘይንቡር ኣተሓሕዛን ወዘተ ኣሎ ድዩ ኣይተቕልቀልን።

2. ምትላል .

ቃንዛን ሕበጥን ቦታ፡ ዕምቆት፡ ስፍሓትን ተፈጥሮን፡ ምስቲ ዝተጎድአ ወገን ናይቲ ሕሙም ብዝተኻእለ መጠን ኣብ ዝተዛነየሉ ቦታ መርምሮ።

3. ምልዕዓል .

ብንጡፍን ተሓላቒን ንጥፈታት ናይቲ ሕሙም ምንቅስቓስ ናይቲ መላግቦ ብርኪ ምፍታሽ።

4. መለክዒ .

ንውሓት ነፍሲ ወከፍ ክፋል ናይቲ መሓውር ከምኡ’ውን ጠቕላላ ንውሓት፣ ዙርያ መሓውር፣ ደረጃ ምንቅስቓስ መላግቦታት፣ ጭዋዳታት ሓይሊ፣ ምጥፋእ ናይ ስምዒት ቦታ ወዘተ ምዕቃን፣ መዛግብትን ምልክትን ድማ ግበር።

5. ፍሉይ ፈተና .

 - ተንሳፋፊ ፓተላ መርመራ: ኣብ መላግቦ ብርኪ ናይቲ ሕሙም ፍሰት ኣሎ ድዩ ኣይከኣልን ተዓዘብ።

ነቲ መስርሕ ምምርማር .

ፈሳሲ ንኽእከብ፡ ኣብ መላግቦ ብርኪ ፈሳሲ ንኽእከብ፡ እቲ ፓተላ ብቐስ ኢሉ ብኣመለስካኖድ ኣጻብዕቲ ይጽቀጥ፡ እቲ ጸቕጢ ምስ ተፈትሐ ድማ እቲ ፓተላ ኣብ ትሕቲ እቲ ናይ ፈሳሲ ሓይሊ ናይቲ ፈሳሲ ንላዕሊ ይንሳፈፍ፡ እቲ ፓተላ ድማ እቲ ፓተላ ብሰንኪ እቲ ንመንፈስ ዝኸውን ሓይሊ ዝንሳፈፍ፡ እቲ ፓተላ ድሕሪ ምጽቃጥ፡ ነቲ ሱፕራፓተላር ቡርሳ ድሕሪ ምጽቃጥ፡ እቲ ፓቴላ ብሰንኪ እቲ ንመንፈስ ዝኸውን ሓይሊ ዝንሳፈፍ ስምዒት ክህልዎ እዩ .

- ናይ ሳጹን ፈተና: ኣብቲ መስቀላዊ ልጋም ጉድኣት እንተሎ ንምርኣይ።

ቅድመ-መቐመጢ መርመራ: እቲ ሕሙም ኣብ ዓራት ጸፍጺፉ ይድቅስ፣ ብርኪ ምዕጻፍ 90 ° 90 °፣ እግሪ ኣብ ዓራት ጸፍጺፉ፣ ተዛነኻ። መርማሪ ኣንጻር እግሪ እቲ ሕሙም ንኽጸንዕ፡ ኣእዳው ነቲ ቲብያል ጫፍ ናይቲ መላግቦ ብርኪ ዝሓዘ፡ ነቲ ምራኽ ናብ ቅድሚት ስሓቦ፡ ከም ቲብያ ኣንቲርያል ዲስፕላመንት ካብቲ ጥዑይ ወገን 5 ሚ.ሜ ኣወንታዊ ምዃኑ፡ እቲ ኣንቲርያል መስቀላዊ ልጋም መጉዳእቲ (መተሓሳሰቢ፡ እቲ ናይ ላክማን ፈተና ናይ ብርኪ 30 ° ፈተና ናይ ቅድሚት ስእነት እዩ) ከም ዝሕብር ኣወንታዊ ይሕብር።

ድሕሪት ሳጹን መርመራ: እቲ ሕሙም ኣብ ሕቖኡ ይድቅስ፣ ብርኩ ኣብ 90° ይጠውዮ፣ ንኽልቲኡ ኢዱ ኣብ ድሕሪት ናይቲ መላግቦ ብርኪ ኣእትዩ፣ ነቲ ኣጻብዕቲ ኢድ ኣብ ልዕሊ እቲ ኤክስቴንሶር ወገን የቐምጦ፣ ነቲ ናይ ቀረባ ጫፍ ናይቲ ምራኽ ብተደጋጋሚ ይደፍኦን ይስሕቦን፣ እቲ ቲብያ ድማ እቲ ጭፍራ ከም ኣወንታዊ ይንቀሳቐሶ፣ እዚ ድማ እቲ ፖስተርሪዮር ሩሳይት ልጋም ምሉእ ብምሉእ ወይ ምሉእ ብምሉእ ከም ዝንቀሳቐሶ ይእምት።

- ፈተና ምፍሓር: ኣብ መንሽሮ ብርኪ ዝኾነ ጉድኣት እንተሃልዩ ንምንጻር።

ናይ ብርኪ መላግቦ ምፍሓር ፈተነ: ላተርያል ኮላተርያል ልጋምን መጉዳእቲ መንሽሮን ናይ ብርኪ መላግቦ ንምፍታሽ ዝውዕል ኣካላዊ መርመራ ሜላ።

እቲ ሕሙም ኣብ 90° ዝተጠቕለለ ዝተጎድአ ብርኪ ኣብ ቅድመ ኩነት ይርከብ።

1. ናይ ምዝዋር ምልዓል ፈተና .

እቲ ፈታኒ ነቲ ኣብ ምዕጉርቲ እቲ ሕሙም ዝነበረ ምራኽ ይጽቕጦ እሞ ነቲ ሸኾና ብኽልተ ኢዱ ሒዙ ነቲ ጤል ብነዊሕ መንገዲ ጤል ንምልዓል፣ ውሽጣውን ደጋውን ዙረት ምንቅስቓስ ይገብር፤ ብኽልቲኡ ወገን ብርኪ ቃንዛ እንተተፈጢሩ፡ ጐድናዊ መጉዳእቲ ልጋም ልጋም ምዃኑ ይጥርጠር።

2. ናይ ሮታሪ ምጽቃጥ ፈተነ .

እቲ ፈታኒ እግሪ ናይቲ ዝተጎድአ መሓውር ብኽልተ ኢዱ ይሕዝ፣ ምእንቲ እቲ ዝተጎድአ ብርኪ ኣብ 90° ክዕንቀፍ ከሎ እቲ ጤል ድማ እግሩ ንላዕሊ ኣብ ትኽ ዝበለ ቦታ ይኸውን። ድሕሪኡ ነቲ ናይ ብርኪ መላግቦ ንታሕቲ ጨፍሊቕካ ነቲ ጤል ኣብ ሓደ ግዜ ንውሽጥን ንደገን ኣዘዋውሮ። ኣብ ውሽጣውን ደጋውን ሸነኽ ናይቲ መላግቦ ብርኪ ቃንዛ እንተሃልዩ፡ እቲ ውሽጣውን ደጋውን መንሽሮ ከም ዝጉዳእ ይሕብር።

እቲ ብርኪ ኣብ ጽንኩር ፍሌክሽን እንተ ኾይኑ፡ ድሕሪት ቀርኒ ርህራሄ ምብታኽ ይጥርጠር፤ ኣብ 90° እንተኾይኑ ድማ መንጎኛ ምብታኽ ይጥርጠር፤ ናብቲ ትኽ ዝበለ ቦታ ኣብ እትቐርበሉ እዋን ቃንዛ እንተ ኣጋጢሙ፡ ብቕድሚት ምብታኽ ቀርኒ ይጥርጠር።

- ናይ ጎናዊ ጸቕጢ መርመራ፡- ነቲ ሕሙም ኣብ ጐድናዊ ዋሕስ ልጋም ንዝበጽሐ ጉድኣት ንምዕዛብ።

እቲ ናይ ጎናዊ ብርኪ ጸቕጢ መርመራ ንናይ ብርኪ ጎናዊ ዋሕስ ልጋማት ንምፍታሽ ዝውዕል ኣካላዊ መርመራ እዩ።

ኣቀማምጣ: እቲ ሕሙም ኣብ ዓራት መርመራ ይድቅስ፣ እቲ ዝተጎድአ መሓውር ድማ እቲ ዝተጎድአ ታሕተዋይ ክፋል እግሪ ካብ ዓራት ወጻኢ ምእንቲ ክኸውን ቀስ ኢሉ ይጭበጥ።

ኣቀማምጣ መላግቦ፦ እቲ ብርኪ ኣብቲ ምሉእ ብምሉእ ዝተናውሐ ቦታን እቲ 30° ዝዕጸፍ ቦታን ይቕመጥ።

ናይ ሓይሊ መተግበሪ: ኣብዚ ኣብ ላዕሊ ዘሎ ክልተ ናይ ብርኪ ኣቀማምጣ፡ እቲ መርማሪ ታሕተዋይ እግሪ ናይቲ ሕሙም ብኽልተ ኢዱ ይሕዝን ብቕደም ተኸተል ንማእከላይን ጎናዊ ጎድን ጸቕጢ ይትግብርን፡ ምእንቲ እቲ መላግቦ ብርኪ ብተተሓሳሲት ክፍታሕ ወይ ክድነቕ፡ ማለት እቲ ቫልጉስን ቫልጉስን ፈተነታት ምስቲ ጥዑይ ወገን ይፍጸም።

ኣብ እዋን መስርሕ ምጥቃም ጸቕጢ ኣብ መላግቦ ብርኪ ቃንዛ እንተ ኣጋጢሙ፡ ወይ ድማ እቲ ምግልባጥን ኤቨርሽንን ኩርናዕ ካብቲ ንቡር ደረጃ ወጻኢ ኮይኑ እንተተረኺቡን ናይ ምፍንጫል ስምዒት እንተሃልዩን፡ ናይቲ ጎናዊ ዋሕስ ልጋም ምጭብባጥ ወይ ምብታኽ ከምዘሎ ይእምት። እቲ ናይ ደገ ናይ ምዝዋር ጸቕጢ መርመራ ኣወንታዊ ምስ ዝኸውን፡ እቲ ማእከላይ ትኽ ዝበለ ኣንፈት ዘይርጉእ ምዃኑን፡ ናይ ማእከላይ ዋሕስ ልጋም፡ ማእከላይ መንሽሮን ናይ መላግቦ ካፕሱልን ቁስሊ ክህሉ ከም ዝኽእል የመልክት፤ እቲ ውሽጣዊ ናይ ምዝውዋር ጸቕጢ መርመራ ኣወንታዊ ምስ ዝኸውን፡ እቲ ጎናዊ ትኽ ዝበለ ኣንፈት ዘይርጉእ ምዃኑን፡ ኣብቲ ጎናዊ መንሽሮ ወይ ኣርቲኩላር ገጽ ካርቲላጅ መጉዳእቲ ክህሉ ከም ዝኽእልን የመልክት።

11. ናይ ብርኪ ምስሊ

1. መርመራ ራጂ .

ስንብራትን ምብስባስን ኦስቲዮኣርትሮፓቲ ንምፍታሽ ዝውዕል። ክብደት ዝሕዝ (ደው ዝበለ) ኣቀማምጣ ናይ ብርኪ መላግቦ ቅድሚትን ጎድናዊ ትርኢትን ፊልም ነቲ ናይ ዓጽሚ፣ ናይ ብርኪ መላግቦ ክፍተት ወዘተ ክዕዘብ ይኽእል።

2. ዝተቖፀረ ቶሞግራፊ (CT)

CT ስካን ንጸገማት ዓጽምን ረቂቕ ስብራትን ንምፍላጥ ክሕግዝ ይኽእል። ፍሉይ ዓይነት CT ስካን ዋላ እቲ መላግቦ እንተዘይተነቒሉ ዋላ እኳ እቲ መላግቦ ብትኽክል ከለሊ ይኽእል እዩ።

3. ኣልትራሳውንድ .

ኣብ ብርኩን ኣብ ከባቢኡን ዘሎ ልስሉስ ቲሹ ቅርጽታት ኣብ ሓቀኛ ግዜ ምስሊ ንምፍራይ ማዕበል ድምጺ ይጥቀም። ኣልትራሳውንድ ከም ዓጽሚ ማስቲዮይድ ኣብ ወሰን መላግቦ፡ ምብስባስ ካርቲላጅ፡ ሲኖቭይትስ፡ ናይ መላግቦ ምፍሳስ፡ ፖፕሊተል ፎሳ ሕበጥ፡ ከምኡ’ውን ምብንጫር ጽግያት ዝኣመሰሉ ናይ ፓቶሎጂካዊ ለውጥታት ኣብ ኣእምሮኡ ክስእሎም ይኽእል።

4. ማግኔታዊ ሬዞናንስ ምስሊ (MRI)

እዚ መርመራ እዚ፡ ንመጉዳእቲ ልስሉስ ቲሹ ንምፍላጥ ይሕግዝ፡ ከም ሊጋመንት፡ ቴንዶን፡ ካርቲላጅን ጭዋዳታትን።

ናይ ላቦራቶሪ መርመራታት፡- እቲ ሓኪም ረኽሲ ወይ ነድሪ፡ መርመራ ደምን ሓደ ሓደ ግዜ ድማ ኣርትሮሰንተሲስ°ን እንተጠርጢሩ፡ ንላቦራቶሪ ትንተና ንእሽቶ መጠን ፈሳሲ ካብ መላግቦ ብርኪ ዘወግድ ኣገባብ፡ ከድሊ ይኽእል።

12. ልሙድ ጠንቂ ቃንዛ መላግቦ .

1. ምስ መጉዳእቲ ዝተኣሳሰር

ከም ቅድመን ድሕሪትን መስቀላዊ ልጋምን ላተርያል ዋሕስ ልጋም ልጋምን ንብዓትን ዝኣመሰሉ ናይ ልጋም መጉዳእቲ፤ ናይ መንሽሮ መጉዳእቲ፤ ፓተላር ቴንዶናይትስን ንብዓትን፤ ስንብራት ዓጽሚን ካልእን.

2. ምስ ኣርትራይተስ ዝተኣሳሰር

ብሰንኪ ምብስባስን ምቕዳድን ናይ መላግቦ ካርቲላጅ ዝመጽእ ኦስቲዮኣርትራይተስ፤ ረውማቶይድ ኣርትራይተስ ብሰንኪ እቲ ስርዓተ-ምክልኻል ኣብ መላግቦታት ብምጥቃዕ ዝመጽእ እዩ፤ GOUT ዝመጽእ ካብ ልዑል ዩሪክ ኣሲድ ዝመጽእ ክሪስታላት ኣብ መላግቦታት ዝጸሉ እዩ።

3. ካልኦት ጠንቅታት .

ቃንዛ መላግቦን ሕበጥን ዘስዕብ ሲኖቬይትስ፤ ከም ምዝንባልን ምልባስ ካርቲላጅን ዝኣመሰሉ ናይ ፓተላር ፀገማት፤ ነቲ መላግቦ ዝወረሩ ሕበጥ፤ ብሰንኪ ነድሪ ዝመጽእ ኤዴማ ወዘተ፤ ንነዊሕ እዋን ድኹም ኣቃውማ፤ ኢሊዮቲብያል ፋስያ ሲንድሮም ብሰንኪ ተደጋጋሚ ምትፍናን ኣብ ደገ ብርኪ ቃንዛ ዝመርሕ።

13. ልሙድ ዝኾነ ኣገባብ ሕክምና

1.ዓቃባዊ ሕክምና .

-መዕረፍን ፍሬኖን

- ዝሑልን ውዑይን ምጽቃጥ .

-መድሃኒት ፍወሳ

-ኣካላዊ ፍወሳ

- ፍወሳ ኣካላዊ ምንቅስቓስ .

-ኣጠቓቕማ ሓገዝቲ መሳርሒታት

2.መከላኸሊ

-ኣርትሮስኮፒክ መጥባሕቲ

-ኣርትሮፕላስቲ

3.ካልእ ሕክምናታት

-ባህላዊ ቻይናዊ ሕክምና (TCM)

- ፍወሳ መርፍእ